بسته مهارتی شناخت و مدیریت هیجان خشم

چرا خشم داریم؟

تفسیر ما از موقعیت خاص می تواند در ما هیجان خشم را برانگیزد.
یعنی نگاه من به مسئله و به چیزی که در من خشم را بالا آورده یا کسی که من را خشمگین کرده؛ مهم است. یعنی دو نفر در یک موقعیت برابر، می توانند هیجان متفاوتی را تجربه کنند. نحوه ی تفسیر و واکنش شما به یک موقعیت می تواند به عوامل زیادی بستگی داشته باشد، از جمله:

• کودکی و تربیت شما
• تجارب گذشته
• شرایط فعلی

همه و همه می تواند زمینه ایجاد هیجان خشم در انسان فراهم کند..

• تهدید و حمله، آزار و صدمه
• نا امیدی و ناتوانی
• باطل شدن و نادیده گرفته شدن، مورد طرد واقع شدن
• مورد برخورد ناعادلانه قرار گرفتن
• عدم احترام به داشته ها و احساسات ما

آیا هیجان خشم مفید است؟

خشم هیجانی است که به نسبت میزان ابرازش می تواند مفید یا مضر باشد. خشم تا حدی می تواند از انسان مراقبت کند و شخص به واسطه ی آن از حریمش مراقبت کند. اما اگر کنترل شده نباشد و از حد نرمال و متناسب با محیط بالاتر برود، می تواند به خود فرد، سیستم گردش خون، سیستم روانی فرد، و دیگران آسیب وارد کند.

با وجود عادی، عمومی و طبیعی بودن خشم، به معنی خوب بودن آن نیست. اگر برخی از اوقات به عنوان علامت و نشانه‌ ای مانند تب و درد باشد، ممکن است کمک کننده باشد. اما به این معنی نیست که چنین احساس بدی را به بهانه‌ هایی خوب بدانیم. خشم هم مانند اضطراب، نگرانی، غم، اندوه و یا هر حس منفی دیگری در برخی از موارد به کار می‌ آید و به عنوان عامل هشدار شناخته می‌ شود.

شبیه زمانی که شما در اتومبیل هستید و کمربند خود را نمی‌ بندید، صدایی به شما هشدار می دهد که کمربند را نبسته‌ اید. چنین مرحله‌ ای را می‌ توان فهمید. اما اگر قرار باشد کمربند به دور گردن شما بسته شود، احتمالا در چنین شرایطی نمی توان از خوبی وسیله‌ ای صحبت کرد.

فرق بین خشم و عصبانیت چیست؟

همانطور که گفتیم خشم یک هیجان است. انسان می تواند با کمک گرفتن از شناخت خود، سیستم عقلانی مغزش و عقلانی سازی کردن هیجانات و به نوعی مدیریت و متناسب سازی شان؛ آنها را متناسب با محیط و به صورت یک رفتار نشان دهد.
عصبانیت یک رفتار است که البته گفتار ما را هم در برمی گیرد.

بایک مثال تفاوت بین خشم و عصبانیت را مشخص می کنیم. در نظر بگیرید در یک جاده کوهستانی دارای پیچ و خم های فراوان رانندگی می کنید. فشار روی موتور اتومبیل شما زیاد است. نشانگر آمپر حرارت موتور خودروی شما به جنبش می آید و به سمت عدد بالاتر حرکت می کند. درجه به نقطه جوش نزدیک می شود و نشان می دهد که موتور تحت فشار است و نزدیک است که از خشم به خروش آید. 

اما از آنجایی که موتور خودرو دارای یک سیستم تعریف شده است این جنبش درجه سبب می شود که فن سرد کننده بکار بیفتد و موتور خودرو را نوازش کرده و با نسیمی ملایم موتور را سردتر کند و اندکی از خشم او را کم کند.

و اینجاست که گرم شدن موتور و رفتن تا مرز عصبانیت طبیعی است و برای ادامه حیات موتور ماشین و موتور بدن ما لازم است.

نکته اینجاست که در لحظه حساس فن سرد کننده روشن شود و ما را آرام کند و اجازه ندهد خشم ما به عصبانیت منجر شود.

فن کنترل کننده ما مهارتهای مدیریت خشم و مدیریت رفتار هستند که مانند واکسن عمل می کنند.

با مدیریت ذهن و یادگیری مهارتهای کنترل فردی می توانیم نتایج بهتری را بدست آوریم.

تفاوت خشم و پرخاشگری چیست؟

خشم و پرخاشگری دو مفهوم متفاوت هستند. خشم یک احساس طبیعی و اولیه در بشر است که به عنوان واکنشی فیزیولوژیکی به تحریکات محیطی ایجاد می‌شود. در واقع، خشم به نوعی یک واکنش به یک موقعیت خاص است و معمولاً به محض رفع تحریک، این احساس نیز کاهش می‌یابد.

به عبارت دیگر، خشم می‌تواند به صورت سالم و کنترل شده باشد و فرد به عنوان پاسخی مناسب به یک وضعیت خاص اظهار آن کند. اما پرخاشگری به معنای عملیاتی کردن آن خشم است که ممکن است به صورت فیزیکی و یا شفاهی ایجاد شود. به عبارت دیگر، پرخاشگری به نوعی یک رفتار است که به همراه خشم همراه است و در این حالت فرد احتمالاً از کنترل خشم خود خارج شده و رفتار نامناسبی به نمایش می‌گذارد. بنابراین، پرخاشگری معمولاً نشانه‌ای از مشکلاتی در کنترل خشم فرد است.

مدیریت خشم یا مهار خشم، فراگیری کنترل خشم و مهارت حفظ آرامش و خونسردی است. همچنین، از آن به عنوان جایگزین‌سازی موفق خشم نیز یاد شده‌است. خشم غالباً نتیجهٔ ناکامی، یا احساس ممانعت و انسداد از دستیابی به چیزی است که حس می‌کنیم مهم است. همچنین، خشم می‌تواند پاسخی تدافعی به ترس یا حس آسیب‌پذیری یا بی‌قدرتی بنیانی باشد. برنامه‌های مدیریت خشم، عصبانیت را محرکی می‌دانند که نشئت‌گرفته از علتی قابل‌شناسایی است که می‌توان آن را با استدلال تحلیل و در صورت اقتضا برطرف کرد.

باید توجه کرد که خشم نیز مانند هر احساس دیگری در انسان، یک احساس کاملاً طبیعی است، اما نحوهٔ رویارویی با آن باعث به وجود آمدن مسئله می‌شود. خشم زمانی مشکل‌ساز است که فرد به خود یا اطرافیان آسیب بزند. مدیریت خشم به معنی پنهان کردن عصبانیت در درون فرد یا سرکوب کردن آن نیست. اگر فرد به نحو مناسبی با آن مواجه شود، حتی می‌تواند باعث ارتقای سلامتی و حس خوب در خود شود. برای مدیریت خشم تکنیک‌هایی وجود دارد که به صورت فهرست‌وار از این قرار است:

• ترک محل و بازگشت

• عذرخواهی کردن قبل از خشم

• توجه به این مطلب که ارزش خشمگین شدن را دارد

• نشخوار کردن فکرهای «عصبانیت ممنوع»

• خوردنِ آب‌نبات

• حرف زدن به جای داد و بیداد راه انداختن

• إبراز خشم مؤثر

• نحوهٔ ابراز خشم

• شخص به خود سه گزینه بدهد

• پرهیز از مصاحبت با افراد خشمگین

• جایگزین کردن واکنش نشان دادن با پاسخ منطقی به خشم

• تشویق خود (بالا بردن اعتمادبه‌نفس در خود)

• پذیرش موقعیت

• داشتن جرات

در این بسته مهارتهای کلیدی شناخت و کنترل خشم آموزش داده شده است. این بسته شامل دو بخش مهم مدیریت خشم و حل مساله و تربیت بدون خشم است که در دو فرمت صوتی Mp۳  و متنی Pdf قابل دریافت است.

شما می توانید این محصولات را به صورت جداگانه نیز دریافت کنید

مهارت تربیت بدون خشم

مهارت خشم و حل مساله